Een paar voorbeelden van negatieve gedachten die je een rotgevoel kunnen geven:
“Ik kan ook helemaal niets”
“Het gaat me vast niet lukken om een baan te krijgen”
“Hij vindt me dom”
Als je denkt dat je niets kan, dan kan je je waardeloos gaan voelen. Deze gedachten komen zo automatisch op, dat je er niet bij stil staat, dat er ook sprake kan zijn van denkfouten: we trekken snelle conclusies over onszelf, een ander of de omgeving, terwijl deze helemaal niet juist zijn.
CGT: cognitieve gedragstherapie
Iedereen maakt wel eens denkfouten, maar vooral wanneer deze vaak voorkomen en systematisch of inflexibel zijn, kan dat zeer belemmerend zijn en uiteindelijk leiden tot psychische klachten, zoals somberheid of angst. Met cognitieve gedragstherapie besteden we bij DiSofa veel aandacht aan het herkennen en omzetten van deze negatieve gedachten.
Het herkennen van je eigen denkfouten kan niet alleen helpen om van die gedachten af te komen, maar er ook voor zorgen, dat je gevoel ten positieve verandert.
Voorbeelden van veelgemaakte denkfouten:
Zwart-wit gedachten
Hierbij denk je in uitersten en plaats je bijvoorbeeld kwaliteiten op het uiteinde van een continuüm. Stel: je laat een glas kapot vallen, en je denkt: “ik kan ook helemaal niets”. De hele situatie wordt volledig negatief (zwart) gekleurd en er is geen ruimte voor nuance of grijstinten. Vaak kan je dergelijke gedachten herkennen aan woorden als ‘nooit, altijd, niemand, iedereen, niets, alles’.
Rampdenken
Hierbij denk je dat toekomstige scenario’s een rampzalige afloop hebben. Stel: je bent aan het solliciteren, en je denkt: “Het gaat me vast niet lukken om een baan te krijgen”. Je denkt alleen aan een ramp, en houdt geen rekening met andere scenario’s, die misschien wel net zo of zelfs meer waarschijnlijk zijn
Gedachten lezen
Hierbij vul je de gedachten voor een ander in, terwijl je niet weet wat die ander echt denkt. Stel: je maakt een opmerking tijdens een vergadering, je ziet iemand gapen, en je denkt: “Hij vindt me dom”. Terwijl het net zo goed kan zijn dat hij gewoon moe is.
‘Moet-denken’
Hierbij houd je vast aan bepaalde eisen of regels, waar jij en anderen zich aan moeten houden, waarbij je negatief oordeelt als je niet aan deze regels voldoet. Stel: je maakt een fout op werk, en je denkt: “ik moet foutloos presteren, want anders ben ik een slechte werknemer”. Hier kan sprake zijn van het stellen van hoge eisen, en perfectionisme
Dubbele standaard
Hierbij meet je met twee maten, waarbij je voor jezelf en voor anderen niet dezelfde regels hanteert. Stel: “Als ik mijn emoties toon, dan ben ik zwak. Als een ander dat doet, dan is dat goed”. Vaak is het zo dat je voor jezelf strengere regels hanteert, die voor anderen niet gelden, terwijl dit geen eerlijke manier van redeneren is.
Emotioneel redeneren
Hierbij wordt het gevoel als leidraad genomen als bewijs voor de juistheid van de gedachte, maar wordt ander informatie genegeerd. Stel: je hebt een presentatie en je denkt: “Ik voel dat ik het niet kan en daarom gaat het niet lukken”. Misschien heb je wel eerder een goede presentatie gegeven, of heb je het goed voorbereid, waardoor de kans dat het lukt wel groter is, maar er wordt alleen gericht op het gevoel.
Het begint dus bij het herkennen van deze gedachten. Daarna kan je jezelf vragen stellen over de gedachten: klopt de gedachte wel? Heb ik daar bewijs voor? Of juist bewijs tegen? En zijn er nog andere verklaringen mogelijk? Dit kan uiteindelijk leiden tot andere, meer helpende gedachten, die je ook nog eens minder rot doen voelen.
Cognitieve gedragstherapie (CGT) bij DiSofa
Bij DiSofa werken we veelal met cognitieve gedragstherapie (CGT). Bij deze behandelmethode besteden we veel aandacht aan het herkennen en omzetten van deze belemmerende gedachten. Lukt het je niet om je gedachten te herkennen of uit te dagen? Merk je dat je negatieve gedachten te hardnekkig zijn of dat je veel last hebt van somberheid of angst? Neem dan contact op met DiSofa en informeer of wij je kunnen helpen om hiervan af te komen.